W dniu 26 października br., w Zespole Szkół Technicznych w Ostrowie Wielkopolskim odbyła się 9. Ogólnopolska Konferencja Uczestników i Sympatyków Programu ARISS. W tegorocznym spotkaniu uczestniczyło około 80 uczniów, nauczycieli i krótkofalowców oraz innych osób zainteresowanych tematyką ARISS i Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Zaproszeni prelegenci zaprezentowali 15 wykładów i prezentacji.

W tegorocznej konferencji wzięło udział 80 uczestników.

Podobnie jak w poprzednich latach, konferencja odbyła się pod honorowym patronatem Wielkopolskiego Kuratora Oświaty - pani Elżbiety Leszczyńskiej i Starosty Ostrowskiego - pana Pawła Rajskiego. Honorowym przewodniczącym konferencji był Gaston Bertels ON4WF, były przewodniczący ARISS oraz ARISS Europa, który w tym roku przygotował dla nas prezentację, w której dokonał podsumowania działalności ARISS w ostatnim okresie.

O planach i zamierzeniach ARISS na przyszłość opowiadał w swojej prezentacji Oliver Amend DG6BCE - przewodniczący ARISS Europa oraz wiceprzewodniczący ARISS International. W 2020 roku planuje się umieszczenie na pokładzie ISS nowego sprzętu radioamatorskiego, w tym systemu amatorskiej telewizji cyfrowej o zupełnie nowych możliwościach. Organizacja ARISS we współpracy z AMSAT i biurem edukacyjnym Europejskiej Agencji Kosmicznej zamierza uruchomić szereg projektów skierowanych do szkół.
Pierwszą sesję konferencji prowadził Armand Budzianowski SP3QFE, mentor ARISS Europa, członek grupy technicznej ARISS HTT i reprezentant naszego regionu w ARISS International. Przybliżył uczestnikom na czym polega uprawiane hobby jakim jest krótkofalarstwo. Przedstawił też zadania i struktury organizacyjne ARISS, wprowadził uczestników w zagadnienia związane z organizacją łączności ARISS w szkole.

Od lewej: Waldek 3Z6AEF, Micol IU2LXR, Armand SP3QFE, Sławek SQ3OOK

Wyjątkowym gościem i prelegentem tegorocznej konferencji była Micol Ivancic IU2LXR z Włoch, która jest prezesem ISSfanclub oraz jednym z operatorów telemostowej stacji naziemnej ARISS - IK1SLD. W swoich wystąpieniach przybliżyła działalność stowarzyszenia ISSfanclub oraz portalu internetowego issfanclub.eu. Opowiedziała też o zespole i wykonywanych zadaniach przez stację naziemną IK1SLD.

Aby przystąpić do programu ARISS należy zorganizować odpowiedni zespół ludzi, opracować program edukacyjny i przygotować wniosek aplikacyjny. Koordynator PZK ds. ARISS - Sławomir Szymanowski SQ3OOK wyjaśnił w jaki sposób przygotować wymagane dokumenty.

Drugą sesję konferencji rozpoczęła pani dr Sylwia Nasiłowska (Park Naukowo - Technologiczny "Świerk") wykładem na temat "Teledetekcja w analizie środowiska geograficznego". Wykład uświadomił nam, że techniki zobrazowań teledetekcyjnych są wykorzystywane w różnych dziedzinach działalności człowieka, często tam, gdzie tego nie spodziewalibyśmy się. Z pewnością dla wielu osób była to okazja do pogłębienia i uaktualnienia swojej wiedzy na temat środowiska - jego badania i ochrony. Wykład był bardzo interesujący dla uczestników konferencji.

W związku z przypadającą w tym roku 50. rocznicą lądowania człowieka na Księżycu, postanowiliśmy przybliżyć wydarzenia z tamtych lat. Dla młodszych uczestników konferencji była to często zupełnie nowa wiedza na ten temat. O historii podboju Księżyca opowiadał dr Przemysław Bartczak (Instytut Obserwatorium Astronomiczne UAM).

Dr Armand Budzianowski (Narodowe centrum Badań Jądrowych) postanowił w tym roku uświadomić nam, że w badaniach i eksploracji kosmosu bardzo ważna jest wiedza z zakresu chemii. Jego wystąpienie to nie tylko próba udowodnienia tego faktu, ale również propozycje, które mogą uatrakcyjnić zajęcia szkolne, zachęcić uczniów do uczenia się.

Trzecia sesja jak zawsze miała charakter techniczny. Na początku tego roku uruchomiano transpondery radioamatorskie na katarskim geostacjonarnym satelicie komunikacyjnym Es'hail2. Olgierd Pilarczyk SQ3SWF opowiedział nam o tej nowej erze w kontaktach krótkofalarskich. Omówił możliwości i zasady pracy przez satelitę, minimalne wymagania sprzętowe konieczne do prowadzenia łączności.

Przez satelitę Es'hail2 radioamatorzy mogą prowadzić łączności w systemie telewizji cyfrowej w standardzie DVB-S. Tomasz Salwach SQ6QV opowiedział o zasadach przesyłania sygnałów telewizji cyfrowej, zaprezentował sprzęt nadawczo - odbiorczy, a uczestnicy konferencji mogli zobaczyć odbierany z satelity sygnał telewizyjny na stanowisku zainstalowanym w... auli szkolnej. Tomek jest pierwszym radioamatorem z Polski, który przeprowadził łączność DATV przez tego satelitę. Może niebawem pojawią się kolejne polskie stacje TV.

Przedstawione przez Kolegów tematy są z pewnością szerokim polem do działania dla krótkofalowców przygotowujących młodzież do szkolnego kontaktu ARISS. Jak wcześniej wspomniał Oliver Amend w swoim wystąpieniu, niebawem możliwości takich transmisji telewizyjnych pojawią się na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej. Tyle, że tutaj będzie o wiele trudniej, ponieważ stacja kosmiczna porusza się dość szybko na niebie, w przeciwieństwie do pozornie nieruchomego Es'hail-sata.

Pozostając w temacie łączności satelitarnych, Zbigniew Głuchowicz SQ2EAR zaprezentował wykonany przez siebie rotor AZ/EL do lekkich anten yagi. Opis rozwiązania można znaleźć w Internecie, natomiast na konferencji mogliśmy zobaczyć działające urządzenie i wysłuchać rad wykonawcy. Krzysztof Pokorski SQ7IQA specjalnie na konferencję zbudował makietę anteny, która jest umieszczona na ISS i jest wykorzystywana do szkolnych kontaktów ARISS.

Kontynuacją wątku poświęconego Księżycowi było wystąpienie Armanda Budzianowskiego SP3QFE, w którym opowiedział o tym, jak grupa polskich krótkofalowców wysłała w systemie SSTV w kierunku Księżyca obrazki przygotowane uprzednio przez dzieci. Wydarzenie odbyło się w ramach Global Astronomy Month 2012. Odbity od Księżyca sygnał radiowy został odebrany przez radioteleskop Camras w Holandi, z którego zdekodowano obrazy. Wydarzenie było możliwe dzięki krótkofalowcom z Kłodzkiej Grupy EME. Na dzieci - uczestników tamtych wydarzeń czekają otrzymane niedawno certyfikaty.

Tradycyjnie konferencja była okazją do wręczenia podziękowań za działalność na rzecz propagowania krótkofalarstwa i zaangażowania na rzecz ARISS. W tym roku wręczono też Złote Odznaki Honorowe Polskiego Związku Krótkofalowców. Otrzymali je członkowie PZK z Oddziału Terenowego Południowej Wielkopolski: Grzegorz Dobrychłop, SP3RNZ oraz Jerzy Gomoliszewski, SP3SLU. Kilka tygodni wcześniej takie odznaki odebrali podczas spotkania w Burzeninie Bogdan Szkudlarek SP3LD i Jerzy Smoczyk SP3GEM.

Więcej zdjęć z wydarzenia można obejrzeć w galerii na stronie internetowej konferencji
Wrażenia Micol IU2LXR z pobytu w Polsce

Zorganizowanie konferencji było możliwe dzięki współpracy i wsparciu:
- Polskiego Związku Krótkofalowców,
- Starostwa Powiatowego w Ostrowie Wielkopolskim,
- Stowarzyszenia Przyjaciół Szkoły ?ZAP-Edukacja? z Ostrowa Wielkopolskiego,
- Oddziału Terenowego 27 PZK Południowa Wielkopolska,
- Ostrowskiego Klubu Krótkofalowców SP3POW
- Stowarzyszenia Krótkofalowców i Radioamatorów ?Delta?
- oraz innych podmiotów i osób prywatnych.
ARISS to międzynarodowa grupa robocza non-profit, która koordynuje i realizuje zadania pozwalające umieścić w przestrzeni kosmicznej, na pokładzie Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, radioamatorskie stacje nadawczo - odbiorcze m.in. do łączności głosowych, cyfrowych i telewizyjnych oraz wykorzystać go na potrzeby edukacji uczniów na całym świecie. Jednym z takich programów jest zaplanowana łączność ARISS (ARISS school contact).
Program ARISS jest realizowany przez partnerów z agencji kosmicznych:
- Narodowa Agencja Aeronautyki i Kosmosu - NASA z USA,
- Federalna Agencja Kosmiczna - Roskosmos z Rosji,
- Europejska Agencja Kosmiczna - ESA,
- Narodowe Centrum Badania Kosmosu - CNES z Francji,
- Japońska Agencja Odkrywania Przestrzeni Kosmicznej - JAXA,
- Kanadyjska Agencja Kosmiczna - CSA,
we współpracy z Radioamatorską Korporacją Satelitarną AMSAT i organizacjami krótkofalowców zrzeszonymi w Międzynarodowej Unii Radioamatorskiej - IARU, w tym Polski Związek Krótkofalowców - PZK.

Armand Budzianowski, SP3QFE
Sławomir Szymanowski, SQ3OOK